سندرم گیلن باره (GBS) یک اختلال عصبی نادر است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سیستم عصبی محیطی که مسئول ارسال سیگنال ها از مغز و نخاع به عضلات و اندام ها است، حمله می‌کند. این آسیب به اعصاب می تواند باعث ضعف عضلانی، گزگز، بی حسی و مشکل در حرکت شود. در موارد شدید، GBS می تواند منجر به فلج و حتی مرگ شود.
کاردرمانی برای توانبخشی بیماران مبتلا به این عارضه مزایای زیادی دارد که با مراجعه به مرکز کاردرمانی در یافت آباد می توانید از آن بهره مند شوید.
علائم سندرم گیلن باره
علائم GBS معمولاً به تدریج و طی چند روز یا چند هفته شروع می شود. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ضعف عضلانی: این شایع ترین علامت GBS است. معمولاً از پاها و پاها شروع می شود و سپس به بازوها و قسمت بالایی بدن گسترش می یابد.
- گزگز یا بی حسی: این حالت ممکن است در دست ها، پاها و صورت رخ دهد.
- مشکل در راه رفتن: با تشدید ضعف، راه رفتن، ایستادن یا حتی نشستن مشکل می شود.
- مشکل در تنفس: در موارد شدید، GBS می تواند بر عضلات کنترل کننده تنفس تأثیر بگذارد که می تواند به تهویه مکانیکی نیاز داشته باشد.
علت دقیق GBS ناشناخته است، اما تصور می شود که این یک اختلال خود ایمنی باشد. این بدان معناست که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غلاف میلین، یک لایه محافظ که اعصاب را احاطه کرده است، حمله می کند. آسیب به غلاف میلین می تواند انتقال سیگنال های عصبی را مختل کند و منجر به علائم GBS شود.
در برخی موارد، GBS ممکن است توسط یک عفونت تحریک شود، مانند کمپیلوباکتر ژژونی، باکتری که باعث اسهال مسافرتی می شود. سایر محرک های احتمالی شامل جراحی، واکسیناسیون و برخی بیماری های خودایمنی است.
هیچ تست واحدی برای تشخیص GBS وجود ندارد. تشخیص بر اساس تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و مطالعات هدایت عصبی است. مطالعات هدایت عصبی اندازه گیری می کند که اعصاب چگونه سیگنال های الکتریکی را هدایت می کنند.
روشهای درمان
هیچ درمان قطعی برای GBS وجود ندارد، اما درمان هایی وجود دارد که می تواند به بهبود علائم و تسریع بهبودی کمک کند. این درمان ها عبارتند از:
ایمونوگلوبولین درمانی: این روش درمانی است که شامل تزریق آنتی بادی به جریان خون است. این آنتی بادی ها می توانند به کاهش حمله به غلاف میلین کمک کنند.
تعویض پلاسما: این روشی است که آنتی بادی ها را از جریان خون خارج می کند.
مراقبت های حمایتی: این شامل حمایت تنفسی، فیزیوتراپی ، کاردرمانی و داروهای ضد درد است.
اکثر افراد مبتلا به GBS ظرف چند هفته یا چند ماه به طور کامل بهبود می یابند. با این حال، برخی از افراد ممکن است مشکلات طولانی مدت مانند ضعف، خستگی و درد عضلانی داشته باشند.
کاردرمانی در بیماران سندرم گیلن باره
کاردرمانی (OT) بخشی ضروری از فرآیند توانبخشی برای بیماران مبتلا به سندرم گیلن باره (GBS) است. OT به بهبود استقلال عملکردی و کیفیت زندگی با پرداختن به چالش‌های فیزیکی، شناختی و روانی-اجتماعی افراد مبتلا به GBS کمک می‌کند.
اهداف اولیه OT برای بیماران GBS عبارتند از:
- بهبود قدرت عضلانی و دامنه حرکتی (ROM)
- تقویت هماهنگی و تعادل
- افزایش توانایی در فعالیت های روزمره زندگی (ADLs) مانند لباس پوشیدن، حمام کردن و غذا خوردن
- مدیریت خستگی
OT از مداخلات مختلفی برای رفع نیازهای منحصر به فرد هر بیمار مبتلا به GBS استفاده می کند. برخی از رایج ترین مداخلات عبارتند از:
- تمرینات غیرفعال دامنه حرکتی (PROM): تمرینات PROM توسط OT برای کشش و حفظ انعطاف پذیری عضلات انجام می شود.
- تمرینات دامنه حرکتی فعال (AROM): تمرینات AROM توسط بیمار برای بهبود قدرت و هماهنگی عضلات انجام می شود.
- تمرینات تقویتی: تمرینات تقویتی برای ایجاد قدرت و استقامت عضلات استفاده می شود.
- تمرین تعادل: تمرینات تمرینی تعادل به بهبود هماهنگی و ثبات کمک می کند.
- تجهیزات تطبیقی: OTs می‌توانند تجهیزات تطبیقی را برای کمک به بیماران مبتلا به GBS در انجام آسان‌تر ADL توصیه کنند.
- استراتژی های حفظ انرژی: OT به بیماران مبتلا به GBS استراتژی هایی را برای مدیریت خستگی و صرفه جویی در انرژی آموزش می دهد.
OT می تواند تعدادی از مزایای را برای بیماران مبتلا به GBS فراهم کند، از جمله:
- بهبود استقلال عملکردی: کاردرمانی می تواند به بیماران کمک کند تا توانایی خود را در انجام ADL دوباره به دست آورند، که می تواند کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشد و به آنها اجازه دهد به فعالیت های قبلی خود بازگردند.
- کاهش وابستگی به کمک: کاردرمانی می تواند به بیماران کمک کند تا اتکای خود را به کمک دیگران کاهش دهند، که می تواند استقلال و عزت نفس آنها را افزایش دهد.
- بهبود کیفیت زندگی: کاردرمانی می تواند به بیماران کمک کند تا کیفیت کلی زندگی خود را با کاهش درد، خستگی و اضطراب بهبود بخشند.
